LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRÁNH THẤT VỌNG?

Chúng ta thường cố gắng hết sức để có được thứ mình muốn và tránh những thứ mình không muốn. Một mặt, chúng ta ham muốn những thứ nhất định đem lại cảm giác thỏa mãn. Bạn biết đấy, những điều thường thấy như: Một công việc tốt, nhiều trải nghiệm thú vị hơn, cười nhiều hơn, đến những nhà hàng sang trọng, mua sắm quần áo hoặc đồ dùng, tậu một chiếc xe mới, đăng những meme hài hước trên mạng xã hội. Không ai có thể phủ nhận rằng những điều đó khá thú vị.

Nhưng mặt khác, chúng ta cũng cố gắng tránh xa những điều không hay trong cuộc sống. Đó là: Bệnh tật, thất nghiệp, buồn bã, đau đớn, khổ sở, vất vả, buồn chán. Nếu mọi thứ đều theo ý muốn của ta, hẳn là cuộc đời sẽ trở thành một bữa tiệc lớn!

Epictetus, triết gia Khắc Kỷ sinh ra trong cảnh nô lệ dưới thời trị vì của Nero và được tự do sau khi vị hoàng đế độc ác này qua đời, thường nói về những kỳ vọng ngu ngốc của chúng ta. Ông từng nói:

“Sẽ thật xuẩn ngốc nếu ta mong đợi con cái, bạn đời hay bạn bè của mình sống mãi. Ta không có đủ thẩm quyền để thực hiện điều này. Cũng xuẩn ngốc không kém nếu ta hy vọng mọi người luôn thành thật. Điều này không nằm trong sự kiểm soát của ta mà nằm trong sự kiểm soát của họ, những người có thể lựa chọn hành động trung thực hoặc không trung thực. Vì vậy, chúng ta phó mặc cho bất cứ ai có quyền kiểm soát những thứ chúng ta mong muốn hoặc ghét bỏ. Tuy nhiên, ta có thể tránh được sự thất vọng và cảm thấy tự do nếu không khao khát hay né tránh những thứ nằm trong tầm kiểm soát của người khác.”

Epictetus là triết gia Khắc Kỷ thẳng thắn nhất (và đôi khi là thẳng thừng nhất). Tôi nghĩ đó là điều làm ông trở nên đáng tin cậy. Khi ông ấy nói những điều như vậy, tôi sẽ lắng nghe. Ông hoàn toàn đúng khi nói đến việc tránh sự thất vọng. Gần đây tôi lên kế hoạch cho cuốn sách tiếp theo của mình, xoay quanh việc áp dụng nguyên tắc của Chủ nghĩa Khắc Kỷ vào việc gây dựng sự giàu có. Tôi đã tự xuất bản những cuốn sách trước của mình, điều đó đồng nghĩa với việc tôi không phải phụ thuộc vào người khác để phân phối. Nhưng đi kèm với đó là nhược điểm. Khi làm việc với nhà xuất bản, bạn có thể tạo ra một tác phẩm tốt hơn nhiều, nhất là khi bạn làm việc cùng một biên tập viên giỏi. Đó cũng là lý do tại sao tôi chọn cách xuất bản truyền thống cho cuốn sách tiếp theo của mình, đây sẽ là cuốn sách quan trọng nhất của tôi.

Nhưng khi trải qua một quá trình như vậy, có rất nhiều thứ bạn không thể kiểm soát được, và bạn có thể cảm thấy thất vọng khi không đạt được điều mình muốn. Toàn bộ quá trình mất gần một năm, từ việc tìm được người đại diện phù hợp, viết nên một bản thảo tuyệt vời, gửi nó đến các nhà xuất bản, trao đổi với họ và lắng nghe những đề xuất của họ.Trước khi nhận được lời mời hợp tác, tôi cũng nhận được nhiều lời từ chối.

Để tránh thất vọng, tôi tiếp tục tập trung vào những gì mình kiểm soát: Hành động và niềm tin của tôi vào cuốn sách.

Điều đó giúp tôi giữ thái độ tích cực và có những cuộc trao đổi hiệu quả với các nhà xuất bản có hứng thú. Từ Epictetus, tôi học được cách không ham muốn những thứ người khác kiểm soát. Tôi không kỳ vọng nhận được sự đồng ý từ bất kỳ nhà xuất bản nào. Tôi cũng không kỳ vọng một khoản đầu tư cụ thể. Trên thực tế, tôi không kỳ vọng có được một hợp đồng. Tôi hài lòng với bất kỳ kết quả nào. Nếu tôi không nhận được lời đề nghị hoặc nhận được lời đề nghị nào mà tôi không thích, tôi sẽ chấp nhận điều đó. Đó không phải những gì tôi muốn trốn tránh. Tư duy này giúp tôi luôn giữ được bình tĩnh và lý trí trong suốt quá trình. Cuối cùng, một số nhà xuất bản quan tâm và đưa ra lời ngỏ hợp tác, tôi đã chọn Portfolio/Penguin vì đó thực sự là sự lựa chọn phù hợp nhất. Sự thật là tôi đã lên sẵn cả một kế hoạch dự phòng trong trường hợp con đường truyền thống không thành công.

Tôi biết tôi không thể để mình thất vọng. Và cách tốt nhất để tránh điều đó là luôn tập trung vào những gì bạn kiểm soát. Như Epictetus đã nói, thật xuẩn ngốc khi ta mong đợi mình có sức mạnh để thực hiện một vài chuyện. Tuy vậy, không có nghĩa là ta phải tách mình ra khỏi cảm xúc của bản thân. Chúng ta vẫn sẽ đau buồn khi người thân qua đời, ngay cả khi chúng ta nhận ra rằng không ai là bất tử. Quan điểm của Chủ nghĩa Khắc kỷ là hãy nhắc nhở bản thân về những điều sẽ xảy đến trong cuộc sống.

Ví dụ, khi tự nhủ rằng bố mẹ sẽ không sống mãi với mình, bạn sẽ bớt tỏ ra khó chịu với họ khi bất đồng quan điểm.

Bạn sẽ nghĩ rằng, “Thật chẳng đáng để tức giận. Chẳng bao lâu nữa chúng ta không còn có thể quây quần như thế này nữa.”

Cuối cùng, Chủ nghĩa Khắc Kỷ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc suy nghĩ về tác động lâu dài từ hành động của mình. Nếu chúng ta làm những điều mà biết trước sẽ hối hận về sau này, chúng ta chỉ khiến sâu bên trong nội tâm của mình trở nên hỗn loạn.

Nếu chúng ta làm những điều phù hợp với các triết lý Khắc Kỷ, chúng ta sẽ tránh được sự hối tiếc. Kết quả là, chúng ta có được sự thanh thản trong tâm trí.

—

💭 Suy Tưởng (Bản dịch từ Andy Lương) - Marcus Aurelius: https://b.link/suytuong-sp

📜 Seneca - Những bức thư đạo đức: https://b.link/combo-seneca

💡 Các đầu sách về Triết học Thực hành khác: https://b.link/xakho-sp