KHI CÁC VĂN HÀO “CHOẢNG NHAU” KHÔNG THƯƠNG TIẾC

KHI CÁC VĂN HÀO “CHOẢNG NHAU” KHÔNG THƯƠNG TIẾC

Đừng bao giờ để các nhà văn ghét! Nhất là các đại văn hào thì tốt nhất không nên dây. Bởi, bình thường người ta ghét nhau, xỉa xói nhau năm câu ba điều rồi ai lại về nhà nấy, hết chuyện, nhưng nhà văn mà ghét nhau, hay cụ thể ở đây, văn hào mà ghét nhau, thì không bao giờ có chuyện lời nói gió bay cả, mà giấy trắng mực đen rõ rành rành ra hết. Mà cậy mình hay chữ, lại giỏi lí sự, mỗi khi lên cơn ghét nhau chính là lúc các văn hào thể hiện tinh hoa bút lực của mình để chê chửi người kia. 

💔 MARK TWAIN VÀ JANE AUSTEN

Phải nói, Mark Twain là một antifan rất có tâm của Jane Austen. Mark ấp ủ cả một bài luận công phu để chê bai văn học của nữ nhà văn được xếp vào tầm kinh điển kia. Có điều công trình chưa hoàn thành mà cũng chưa từng được xuất bản chính thức. Chắc vì ghét « Jane Austin » là sự nghiệp cả đời của Mark nên đến chết vẫn chưa viết xong.

Trong một lá thư gởi bạn, Mark lại bày tỏ: “Lần nào dở ra đọc tôi cũng ngừng luôn. Mỗi khi đọc Kiêu hãnh và định kiến, tôi chỉ muốn đào mả mụ ta lên, tẩn cho cái sọ của mụ ta một trận bằng đúng cái xương sáng bóng của mụ.” Mark ghét Jane tới mức ông cho rằng, một thư viện hoàn hảo là thư viện không có cuốn sách nào  của Jane. (Vậy chắc trên đời không có thư viện nào vừa ý Mark). Mà thói đời ghét của nào trời trao ngay của ấy, Mark có ông bạn thân là nhà phê bình William Dean Howells, một người hâm mộ trung thành của Jane Austen, mở mồm ra là tán dương ca ngợi nữ văn sĩ, khiến cho Mark Twain càng ngứa mắt hơn. Mark Twain còn thể hiện lòng thương cảm đến với Howells, thương bạn mình có gu văn chương tồi tệ. Ngược lại, khi nào Mark Twain ốm đau dặt dẹo thì Howells đều dọa sẽ đến tận nhà thăm nom và đọc… Kiêu hãnh và định kiến cho nghe.

💔 CAPOTE VÀ CÁC NHÀ VĂN THẾ HỆ BEAT

Nghe câu chuyện giữa ông Capote và ông Burroughs mới thấy, chuyện “ghét cái mặt” là có thật, tức là chưa cần làm gì nhau nhưng nhìn cái mặt đã ghét. Số là hồi ông Capote vẫn là cây viết hạng hai của New Yorker, có một người bạn tính giới thiệu ông Capote cho ông Burroughs, lại còn nói trước rằng ông Capote đẹp trai lắm. Đáng tiếc, ông Burroughs chả thấy ông Capote đẹp ở điểm nào, “giọng nói thì the thé,  mặt mũi thì  như thằng bạch tạng dăn deo lão hóa”. Với nghe đồn, ông Burroughs thích tuýp đàn ông nam tính, mạnh mẽ, nên không ưa ông Capote có phần “õng ẹo”.

Thù oán lên đến đỉnh điểm khi Capote cho ra mắt cuốn In cold blood, trở thành một hiện tượng và khai sinh ra dòng văn học non-fiction mang hơi hướng báo chí, và ông Burroughs, cho rằng “bất cứ một tay phóng viên nào của New Yorker cũng viết ra được cái đống đấ”, cảm thấy khó hiểu cho sự thành công của cuốn sách, đã dày công biên hẳn một tâm thư gửi Capote, kết thúc bằng:

“Mày sẽ không bao giờ có cái gì khác. Mày sẽ không bao giờ viết được cái gì khác hơn In Cold Blood. Trên tư cách một người viết, mày thế là hết rồi. Hết sạch. Tìm ra được tao không? Biết tao là ai không? Mày biết tao mà, Truman. Mày biết tao từ lâu rồi. Đây là cuộc viếng thăm cuối cùng của tao đến với mày.”

Ông Capote thì cũng không vừa, dù ông chửi nho nhã hơn. Trong bài phỏng vấn năm 1967, ông tuyên bố: “Tôi ghét pop art đến tận xương tủy […] Này thì William Borroughs, một nhà văn pop art. Anh ta cũng tạo ra được một vài hiệu quả ấn tượng trên trang viết. Nhưng để đổi lại, anh ta đánh mất hoàn toàn sự giao tiếp với độc giả, mà tôi nghĩ đó là một cái giá khá đắt.”

💔 ERNEST HEMINGWAY VÀ WILLIAM FAULKNER

Trong một cuộc phỏng vấn, khi được yêu cầu hãy thử so sánh mình với những nhà văn cùng thời, không một chút khiêm tốn, Faulkner đáp:

"Xếp thứ nhất là Thomas Wolfe: ông ấy có rất nhiều can đảm và viết như thể ông ấy không còn bao nhiêu năm để sống. Hai là William Faulkner. Ba là Dos Passos. Bốn là Ernest Hemingway: anh ta không có can đảm, không dám thử thách chính mình. Chưa từng ai thấy một từ ngữ nào anh ta sử dụng phải khiến cho độc giả tra từ điển xem từ đó dùng có đúng không. Năm là John Steinbeck, tôi từng hy vọng vào anh ta – giờ thì tôi không biết nữa."

Khen nhưng vẫn phải đá vài câu chê,  đó là tình trạng chung của mối quan hệ giữa Hemingway và Faulkner. Cả hai đều bảo vệ lý tưởng văn chương của mình, nếu như Faulkner phê phán cách dùng từ thiếu sáng tạo của Hemingway và làm nguyên một bài chế giễu kiệt tác Ông già và Biển cả, thì Hemingway lại cười khẩy bảo, tại sao Faulkner không hiểu được một điều rằng những cảm xúc phức tạp không cần đến ngôn từ phức tạp để thể hiện? Tóm lại, Bắc Kiều Phong – Nam Mộ Dung, mỗi người một vẻ cạnh tranh khốc liệt.

Không giống như cuộc chiến của các ông nhà văn khác, đa phần đọc cho vui, cho biết giới văn sĩ cũng láo nháo lắm chứ cũng không thánh thiện cao khiết gì, cuộc chiến ngầm giữa Faulkner và Hemingway đạt đến tầm để người ta viết ra hẳn quyển sách nghiên cứu mang tên Faulkner and Hemingway: Biography of a Literary Rivalry. Và cũng không giống như các nhà văn khác hứng lên thì ghét, Faulkner và Hemingway vẫn có một sự tôn trọng rất lớn dành cho đối phương trên tư cách một tác giả, và thực tế, có sự ảnh hưởng qua lại cũng như mối quan tâm chung của hai người.

Ảnh hưởng qua lại về văn học giữa hai đại văn hào còn là một câu chuyện dài nữa, nhưng đó lại là một câu chuyện khác và đợi một dịp khác lại bàn.

__________

👉 Đọc đầy đủ bài viết gốc tại: https://tinyurl.com/Khi-cac-van-hao-choang-nhau