BỀN BỈ LÀ MỘT ĐỨC TÍNH CÓ THỂ HỌC ĐƯỢC NHƯ THẾ NÀO?

Nhận thức là chìa khóa dẫn đến sự bền bỉ: Liệu bạn nhìn nhận một biến cố là sang chấn, hay một cơ hội để học tập và phát triển?

Norman Garmezy, một nhà tâm lý học về phát triển kiêm bác sĩ lâm sàng tại Đại học Minnesota, đã từng gặp hàng ngàn trẻ trong suốt bốn thập kỷ làm nghiên cứu. Nhưng có một cậu bé đặc biệt khiến ông lưu tâm. Cậu bé chín tuổi, sống cùng một người mẹ nghiện rượu và một ông bố biệt tích. Ngày nào đến trường cậu cũng mang theo đúng một cái bánh kẹp: hai lát bánh mì không kẹp gì ở trong. 

Ở nhà, cậu không có gì ăn, cũng không có ai nấu gì cho để ăn. Garmezy sau đó nhớ lại, dù chịu khổ nhưng cậu bé vẫn muốn đảm bảo rằng “không ai thương hại cậu và không ai biết đến những thiếu sót của mẹ cậu". Không ngày nào cậu bước vào mà không tươi cười, cùng với món “bánh mì kẹp” giắt trong cặp.

Cậu bé với chiếc bánh mì kẹp thuộc một nhóm trẻ đặc biệt. Cậu được phân vào một nhóm trẻ- nhóm đầu tiên trong nhiều nhóm khác—được Garmezy nhận định là thành công, thậm chí thành công vượt trội, bất chấp nhiều nghịch cảnh. Những đứa trẻ này mang một phẩm chất mà sau đó Garmezy nhận diện là “sự bền bỉ”. (Ông được công nhận rộng rãi như người đầu tiên nghiên cứu khái niệm này qua thí nghiệm.) 

Qua nhiều năm, Garmezy đến thăm các trường học trên khắp cả nước, tập trung vào những trường nằm trong vùng suy thoái kinh tế, và tuân theo một quy trình tiêu chuẩn. Ông tổ chức gặp mặt với các hiệu trưởng, cùng với một nhân viên xã hội hoặc điều dưỡng của nhà trường, và đặt cùng một câu hỏi: Nhà trường có những đứa trẻ nào có hoàn cảnh ngặt nghèo—có thể sẽ gặp nhiều vấn đề sau này—nhưng rồi lại trở thành niềm tự hào của nhà trường? 

Trong một cuộc phỏng vấn năm 1999, Garmezy kể lại: “Điều mà tôi hỏi khi đó là, ‘Ông/Bà có thể xác định những đứa trẻ gặp áp lực nhưng lại có thành tích tốt trong trường không?’ Một lúc lâu sau tôi mới nhận được câu trả lời. Nếu tôi hỏi cách khác: “Nhà trường có trẻ gặp vấn đề không?”, chắc hẳn đã không có khoảng lặng như vậy. Nhưng câu hỏi về những trẻ có khả năng thích nghi và ứng xử tốt trong nhà trường cũng như học tập tốt dù hoàn cảnh khắc nghiệt là một kiểu câu hỏi mới. Đó là cách chúng tôi bắt đầu.”

Tính bền bỉ là một thách thức cho các nhà tâm lý học. Liệu một người có được coi là có tính bền bỉ hay không không phụ thuộc nhiều vào bất cứ bài kiểm tra tâm lý nào, mà phụ thuộc vào việc đời sống của họ mang lại những cơ hội phát triển ra sao. Nếu bạn đủ may mắn để không bao giờ phải trải nghiệm sự khó khăn, chúng tôi sẽ không thể biết được bạn bền bỉ đến mức nào. Chỉ khi bạn phải đối mặt với trở ngại, áp lực, và các mối nguy khác từ môi trường bên ngoài, thì sự bền bỉ, hoặc sự thiếu bền bỉ, mới bộc lộ: Liệu bạn sẽ buông xuôi hay vượt qua?

Đọc tiếp bài dịch của tác giả Truê tại đây: https://b.link/Ben-bi-la-mot-duc-tinh-co-the-hoc-duoc-nhu...